Hoe zit dat ook alweer als je in de muziek met enkele mensen samenwerkt? In een boekingsbureau, of als band of ensemble? Moet je dan geen VOF beginnen? Of een stichting? 

Muziek en rechtsvormen. In de muziek zijn veel kleine ondernemingen, dus ook veel eenmanszaken natuurlijk. Ofwel: ZZP’ers of freelancers. Voor die eenmanszaken gaat er de komende tijd wat veranderen, als de regering tenminste doorzet.

Maar er zijn dus ook andere rechtsvormen. We hebben ze hieronder in het kort even op een rijtje gezet….

We deden begin 2020 een kort onderzoekje: hoe zit het met rechtsvormen en muziek? We kregen 39 reacties van musici uit verschillende genres en enkele mensen van labels, boekers en managementbureaus.

Te weinig om echt iets te kunnen zeggen over de hele muziek-business. Toch enkele interessante bevindingen:

Bijna alle musici zijn eenmanszaken, maar er zijn er ook die zeggen geen rechtsvorm te hebben. We denken dat die bedoelen: niet bij Kamer van Koophandel ingeschreven. Dus geen BTW administratie. Dat is in principe geen probleem, als het maar om weinig werkzaamheden gaat.

Bands en ensembles zijn samenwerkende eenmanszaken, stichtingen of maatschappen. Maar haast nooit een V.O.F. Een maatschap lijkt natuurlijk wel erg op een V.O.F.

Belangrijk: gemak, fiscale voordelen en subsidies. Bij het kiezen van een rechtsvorm zijn dat de belangrijkste zaken. In het kleine aantal respondenten bleek dat voor alle genres te gelden.

De meeste businesses ook eenmanszaken. Van de labels, boeker, managementkantoren, podia en festivals die reageerden waren de meeste ook eenmanszaken, soms met personeel in dienst. De rest stichtingen en een bv.

Eenmanszaak

Lekker makkelijk te beginnen! Eigenlijk hoef je niets te doen, je mag al facturen sturen zonder Kamer van Koophandel aanmeldingen of BTW nummer. Maar heb je een BTW nummer, dan heb je een eenmanszaak. Je mag werken voor klanten, facturen sturen, investeren.

Ook enkele fijne belastingvoordelen bij je inkomstenbelasting, zoals de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek. Let op: dat gaat dus mogelijk in 2020 nog veranderen.

En vroeger had je nog die mooie KOR regeling, waarbij je je “BTW-winst” mocht houden. Maar helaas die is door een nieuwe regeling vervangen.

Verder belangrijk: komt jouw eenmanszaak in de schulden terecht, dan ben je persoonlijk aansprakelijk voor die schulden. Het maakt niets uit dat je een bedrijfs- en een privé-bankrekening hebt. Je schuldeisers hebben ook recht op jouw privé vermogen.

V.O.F.

De Vennootschap Onder Firma. Ook makkelijk te beginnen. En kan interessant zijn als je band of ensemble wat serieuzer wordt.

Je moet een VOF wel aanmelden bij de KVK, inclusief de afspraken die je als vennoten maakt. Die gaan bijvoorbeeld over: maximum bedrag dat een vennoot kan uitgeven zonder toestemming overige vennoten, verdeling winst of verlies onder de vennoten en hoe te handelen als de VOF wordt opgedoekt.

De VOF mag een eigen bankrekening hebben, facturen sturen en daar BTW op heffen.

Maar verder is de VOF is eigenlijk een groep samenwerkende eenmanszaken. De winst wordt verdeeld zoals is afgesproken over de vennoten en die betalen daar individueel inkomstenbelasting over.

Let op: maakt een vennoot een pittige schuld, dan zijn ook de andere vennoten privé aansprakelijk! Behalve als in de genoemde afspraken iets anders is afgesproken.

De Stichting

Handig als je subsidie wilt aanvragen, is altijd de eerste gedachte. En dat klopt, maar er is meer.

Ten eerste: een stichting oprichten is wat meer moeite. Je moet een bestuur hebben van minimaal 3 mensen (om te voldoen aan de Code Cultural Governance, wat een voorwaarde is om subsidie te krijgen): een voorzitter, penningmeester en secretaris in drie gescheiden functies en personen. Tip: vraag hiervoor mensen die je goed verder kunnen helpen, bv met het juiste netwerk of specifieke kennis) en statuten.

Om de stichting op te richten moet je langs de notaris. Ook moet je een idealistisch doel hebben. Maar dat kan van alles zijn. Bijvoorbeeld: een urban podium kan als doel hebben: het promoten van dichtkunst op muziek.

En je mag als stichting geen winst maken. Heb je wel winst, dan moet je die weer investeren in je stichting, of schenken aan een andere organisatie die hetzelfde doel nastreeft als jouw stichting.

De stichting mag haar medewerkers natuurlijk gewoon een salaris betalen. Maar: je kunt als bandleden ook gezamenlijk een stichting opzetten, waarbij de bandleden voor hun werk als eenmanszaken facturen sturen aan die stichting.

Twee grote voordelen. Ten eerste: de stichting is niet alleen een rechtsvorm, ook een rechtspersoon. Dat houdt in dat ze zelf verantwoordelijk is voor haar schulden. En de deelnemers zijn dus niet aansprakelijk met hun privé-vermogen. (Of ze moeten er echt een potje van gemaakt hebben, dan zijn ze weer wel aansprakelijk)

En daarnaast is het inderdaad zo dat het krijgen van een subsidie veel makkelijker gaat als een stichting de aanvraag doet. (Over subsidies in de muziek hebben we over een paar weken weer de M-Bizz workshop trouwens.)

De BV

De Besloten Vennootschap. Eigenlijk de commerciële versie van de stichting.

Dus: er hoeft geen idealistisch doel te zijn, er mag winst gemaakt worden, die mag worden uitgekeerd aan de eigenaren van de BV. En net als bij de stichting is oprichting niet zo makkelijk: er moeten statuten zijn en je moet langs de notaris. Verder zijn er aandeelhouders en een zogeheten raad van commissarissen. Maar een minimum inleg is niet meer vereist.

De eigenaren zijn niet privé aansprakelijk voor eventuele schulden, maar ook hier, wel bij wanbestuur.

Er is meer!

De maatschap, de CV, de vereniging. Maar voor ondernemers in de muziek lijken die minder te worden gebruikt. Goed, de vereniging mogelijk wel, maar dan vooral in de amateurmuziek.

Welke rechtsvormen zijn in de muziek populair?

Natuurlijk de eenmanszaak. Veel artiesten zijn een eenmanszaak, ook veel kleinere boekingsbureaus en managementkantoren. En beginnende bands/ensembles zijn ook samenwerkende eenmanszaken zonder VOF. Zolang er geen financiële risico’s zijn, is dat vaak prima.

Wordt de band/ensemble groter, zijn er grotere plannen en investeringen dan kan een VOF of een stichting handig zijn. Alhoewel, de boekhouder van de schrijver van dit artikel zet grote kanttekeningen bij het starten van een VOF: “hou het zo simpel mogelijk, bij een VOF beland je al gauw in drijfzand.”

En een stichting: veel podia, bands/ensembles kiezen deze vorm. Inderdaad wegens de subsidie-mogelijkheden.
En de BV? Grotere boekingsbureaus, podia hebben mogelijk deze rechtsvorm. Maar is de BV tegenwoordig ook interessant voor artiesten?

Hoe zit het met jouw muziekbedrijf?

Hierboven slechts een kort overzichtje; er is natuurlijk veel meer te zeggen over de rechtsvormen, en op de site van de KVK vind je daar van alles over. Maar nu zijn we dus vooral geïnteresseerd in jouw situatie: welke rechtsvorm heeft jouw onderneming in de muziek? Dus: jij als artiest, je band, ensemble, je podium, je managementbureau etc.

Heb je hierboven zaken gelezen en miste je dingen? Waarover wil je meer weten? We horen graag van ondernemers in de muziek hoe zij aankijken tegen rechtsvormen. En dus hebben we er een korte, anonieme vragenlijst over gemaakt. Op basis van de resultaten schrijven we een nieuwe blog, met hopelijk veel slimme tips!

Vul de vragenlijst dus even in, echt heus, helemaal anoniem en het kost je niet meer dan 3 minuten. Je vindt de ‘m onder deze link.

Deze blog is geschreven door Ewout van der Linden van Music Motion. Dank aan Ineke Smits. Februari 2020