Leuk en interessant hoor, die AI-revolutie. Maar de muziekbusiness begint zich wel zorgen te maken. Vooral publishers en labels, die kijken als konijntjes met grote ogen in de koplampen van de aandenderende AI – auto.
Hoe gaat AI uitpakken voor de muziekbusiness? Het is een beetje glazen bol kijken, maar een mogelijk scenario is dat de muzieksector zich gaat opsplitsen. Het worden dus misschien 2 muziekbusinesses! Die niet zoveel met elkaar te maken gaan hebben.
De gevolgen van AI voor de muzieksector hangen grotendeels af van nog onopgeloste rechtenvragen. Die gaan hoofdzakelijk over…
Input: mag AI bestaande muziek gebruiken om van te leren?
Maakt AI daarmee inbreuk op het auteursrecht? Dan waarschijnlijk het recht op reproductie, als reproductie nodig is voor het leren. Of valt er met een ander recht dit AI-leren te verbieden? Juristen zijn hier mee aan het stoeien, uitkomst ongewis.
Output: als er dan door AI gemaakte muziek is, zitten daar dan rechten op?
Als deze AI muziek lijkt op bestaand werk, is er natuurlijk gewoon sprake van ouderwets plagiaat. En dat mag niet, dat is onder huidige regelgeving verboden. Maar wat als het een nieuw origineel werk oplevert, wie heeft daar dan de rechten op? Een AI-bedrijf? Een programmeur? Of … niemand? En is daarmee AI muziek dan gratis? Ook dit is nog onbekend.
Trouwens: had u Udio.com al geprobeerd? Zoniet, doen! Je ziet en hoort hoe makkelijk AI muziek maken nu is. En ook dat het goed genoeg klinkt.

Maar als AI-muziek echt gratis gemaakt, gratis aangeboden én gratis gebruikt kan worden, hou je dan maar vast. Overal waar muziek lean back klinkt (dus: een beetje ter opvulling van stiltes), daar wordt dan natuurlijk gekozen voor deze gratis muziek. En dat is op veel plekken, denk aan achtergrondmuziek in winkels, kantoren, sommige radiostations, sfeer-playlists.
Daar klinkt dan geen muziek meer van echte makers, die daar dus ook niets meer aan verdienen. Kortom: er zal door echte makers niet meer verdiend worden aan muziek die achterover-leunend geconsumeerd wordt.
Waar wordt dan nog wel aan verdiend? Het meest voor de hand liggend: daar waar het draait om de echte fans. Die actief naar muziek luisteren, actief hun idolen volgen. En het allerbelangrijkste: daarvoor willen betalen. Dus: de zogeheten lean forward muziekconsumptie.
De tweedeling is dus:
De muziekbusiness voor lean back consumenten
Het winkelend publiek, de playlist-luisteraar tijdens het werk, dat soort muziekconsumptie. Artiesten of componisten zijn hier niet meer nodig. Ook geen bedrijven die zich inzetten voor deze beroepsgroepen, zoals labels, publishers of rechtenorganisaties.

Wat wel nodig is zijn … tsja wat eigenlijk? Bedrijven als Udio.com? Tech bedrijven? Hoe dan ook, het is interessant hoe de nieuwe AI-muziekaanbieders uiteindelijk toch gaan verdienen aan AI. Want het zullen geen charitatieve instellingen zijn.
Nog even wat slecht nieuws: enkele hele grote bedrijven zullen hier de dienst gaan uitmaken. Het wordt een superstar business. Dat was ook zo met streaming (Spotify, Youtube, Deezer), muziekmarketing (TikTok), reken er maar op dat dit met AI muziek ook gaat gebeuren.
vs
De muziekbusiness voor lean forward fans
De fan wil graag echte artiesten, en die wil daarvoor betalen. Dat doen ze nu al, maar artiesten zullen gaan zoeken naar meer inkomsten. Vooral omdat de inkomsten uit “lean back consumentenmuziek” wegvallen.
Dus: de fan moet vaker de portemonnee gaan trekken. En grotere aankopen doen, dus liefst zelfs een superfan worden!
In Korea doen ze dat al: kijk eens wat Kpop artiesten nu al verkopen. Hun recorded muziek, live optredens, maar ook veel soorten merchandise. En ze verdienen met acteren, reality shows etc.
En wat voor bedrijven heeft de artiest daarvoor nodig? Waarschijnlijk de bedrijven waar artiesten nu al mee werken: managers, labels, boekers, publishers etc.

Maar die zullen, meer nog dan nu, creatief op zoek moeten naar hoe ze fans kunnen vinden en binden. En vooral: hoe ze die fans kunnen overhalen tot aankopen van nieuwe diensten en producten.
Denk aan: merchandise, media-samenwerkingen, acteren. Dat betekent dat die bedrijven zichzelf moeten vernieuwen. Nieuwe netwerken, ook buiten de muziek, moeten zoeken.
Zou het erg zijn, zo’n tweedeling?
De muziekbusiness werd veel vaker met tech innovaties geconfronteerd. Denk aan de boekdrukkunst, die het begin van de echte handel van bladmuziek betekende, de uitvinding van de recorded muziek rond 1900, de introductie van de radio ongeveer 25 jaar later, de introductie van streaming.
Hoe reageerde de muziekbusiness op die innovaties?
1: Er werd heftig geprotesteerd en het einde van de muziek werd voorspeld.
2: Daarna kwam de lobby vanuit de muziekbusiness op gang en juristen slepen hun messen.
3: Vaak werden daaropvolgend nieuwe wetten aangenomen, ten faveure van artiesten en componisten of van bestaande muziekbedrijven.
4: En daarna werd de nieuwe technologie vrolijk opgenomen in de muziekbusiness.
Nieuwe muziekbedrijven kwamen erbij en bestaande bedrijven pasten hun diensten en verdienmodellen aan. Soms veranderde de muziek zelf ook.
Maar uiteindelijk werd er na een tech innovatie weer meer naar muziek geluisterd en steeds werd de muzieksector een beetje anders maar vooral: een beetje groter.
Dus is het erg, die AI toepassingen? Als het gaat om de muzieksector dan nee, op dit moment denk ik dat AI voor de muziek niet erg zal zijn. Wel heel interessant.
Meer lezen? Check de blogs van entertainment lawyers Margriet Koedooder, Bindu de Knock, Sander Petit of deze over Bifurcation of the Music Business. En natuurlijk Erwin Blom van FMt Handpicked, die hier regelmatig over publiceert.
Wat denk jij? Werk je bij een muziekbedrijf en heb je hier een mening over? Of als fan, luisteraar? Laat van je horen in een reactie!
Deze blog is geschreven door Ewout van der Linden van Music Motion. Ewout is hoofddocent muziekbusiness bij Hogeschool voor de Kunsten Utrecht / Kunst en Economie, geeft les muziek business bij SAE Institute en organiseert evenementen rondom muziek business.
Heb jij commentaar? Of andere ideeën? Reageer op deze blog, laat van je horen!
0 reacties